تابناک جهان: سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری فقید ایران، مبتنی بر سیاست نگاه به شرق و حفظ و گسترش روابط با همسایگان و آسیامحوری بود. در واقع سیاست همسایگی و آسیامحوری نیز به نوعی ذیل سیاست نگاه به شرق دنبال می شد. در پیام های تسلیت صادره برای شهادت رئیس جمهور و هیات همراه وی در سانحه سقوط بالگرد، پیام های کشورهای عربی خلیج فارس نیز علاوه بر اینکه می تواند عرفی دیپلماتیک ارزیابی شود، نشان دهنده اهمیت روابط با ایران برای آنها نیز هست.
در خصوص این موضوعف خبرنگار تابناک گفت‌وگویی با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
کتاب «سیاست کردها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کردها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می کند.
سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فقید ایران، مبتنی بر نگاه به شرق بوده است. در فقدان ایشان و وزیر خارجه دولت ایشان، آیا شاهد تغییری در این سیاست خواهیم بود؟
باید منتظر بمانیم، رئیس جمهور جدید انتخاب شود تا بتوانیم بهتر به این سؤال پاسخ بدهیم، ولی با توجه به اینکه چارچوب کلی سیاست خارجی ایران را نظام تعیین می کند و نقش رئیس جمهور اجرا و نه تعیین سیاستهای خارجی ایران است، نباید منتظر تغییری در سیاست نگاه به شرق ایران در کوتاه یا میان مدت باشیم.
از اولویت های سیاست خارجی دولت کنونی، تاکید بر روابط با همسایگان و آسیا محوری بوده است. آیا این سیاست با سیاست نگاه به شرق هم‌پوشانی دارد؟
بله. نه تنها تاکید بر روابط با همسایگان و آسیا با سیاست «نگاه به شرق» هم‌پوشانی دارد، بلکه این دو سیاست مکمل یکدگرند. سیاست «نگاه به شرق» بدون تاکید بر محور روابط سازنده با همسایگان قابل اجرا نخواهد بود.
با شهادت رئیس جمهور ایران در سانحه هوایی، همه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پیام های تسلیت صادر و عمدتا اعلام کردند در کنار دولت و مردم ایران هستند. ارزیابی شما چیست؟
با توجه به بهبود روابط ایران با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در دوران حکومت رئیس جمهور فقید ایران، فرستادن پیام های تسلیت و همدردی با دولت و مردم ایران قابل انتظار بود. با فرستادن این پیام ها، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می خواستند امیدواری خود را در ادامه سیاست های منطقه ای ایران ابراز کنند.
هند و ژاپن از جمله کشورهایی بودند که پیام های تسلیت برای شهادت ابراهیم رئیسی ارسال کردند. هند حتی عزای عمومی در این کشور اعلام نمود. اهمیت رابطه با ایران برای این دو کشور چیست؟
داشتن رابطه مناسب با ایران برای این دو کشور مطرح قاره آسیا مهم است، این به ویژه درباره هند صحت دارد، چون از نظر زئوپولیتیکی و ژئو اقتصادی، ایران می تواند پل مهمی برای سیاست های هند در آسیا بخصوص آسیای میانه باشد؛ هرچند در سال های اخیر موانعی در گسترش روابط تهران و دهلی نو وجود داشته است، در صورت عبور از این موانع، هند و ایران میتوانند روابط خود را به سطح بسیار بالاتری ارتقا دهند.
به طور کل، آیا سیاست خارجی ایران در دوره ریاست جمهوری آینده دچار تغییر خواهد شد؟
همانگونه که در پاسخ پرسش اول گفتم، فکر نمی کنم، تغییر عمده ای در کلیات سیاست خارجی ایران در دوره ریاست جمهوری آینده ایجاد شود. البته سیاست خارجی هر کشوری در خلأ تعیین نمی شود و تحولات منطقه ای و جهانی از عوامل تاثیرگذار بر آن خواهند بود.
